Affiliate Programs là gì? Phân biệt Affiliate Program và Affiliate Network

Người mới bắt đầu làm affiliate thường rất dễ nhầm lẫn giữa Affiliate Program và Affiliate Network. Chỉ cần hiểu sai hai khái niệm này, bạn có thể chọn nhầm nền tảng, chạy sai offer, rồi mất cả vài tuần đến vài tháng thử nghiệm mà vẫn không thấy kết quả rõ ràng.

Bài viết này sẽ giúp bạn nắm đúng bản chất của từng mô hình. Dù bạn đang làm Social (TikTok, facebook) SEO hay chạy Ads, bạn vẫn có thể định hướng đúng ngay từ đầu để tiết kiệm thời gian và xây một lộ trình làm affiliate bền vững hơn.

Affiliate Programs là gì?

Affiliate Program (Chương trình tiếp thị liên kết) là mô hình hợp tác trong đó doanh nghiệp (nhà cung cấp/advertiser) cho phép cá nhân hoặc tổ chức (affiliate/cộng tác viên) quảng bá sản phẩm, dịch vụ của mình thông qua một đường link giới thiệu riêng. Khi khách hàng mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ qua link này (hoặc hoàn thành hành động được quy định), affiliate sẽ nhận được hoa hồng tương ứng.

Đây là mô hình win -  win “đôi bên cùng có lợi”: doanh nghiệp có thêm kênh tăng doanh số và mở rộng tệp khách hàng mới, còn cộng tác viên có thể tạo nguồn thu nhập thụ động mà không cần bỏ vốn lớn, không phải ôm hàng, cũng không phải lo các khâu vận chuyển hay tồn kho.

Affiliate program hoạt động như thế nào?

Affiliate Program (Chương trình tiếp thị liên kết) thường vận hành theo mô hình 3 bên chính và một quy trình 4 bước cơ bản. Về bản chất, doanh nghiệp cung cấp sản phẩm/dịch vụ (nhà cung cấp) sẽ hợp tác với Affiliate (nhà phân phối/publisher) để quảng bá, còn khách hàng là người thực hiện hành động mong muốn (mua hàng, đăng ký), hệ thống theo dõi ghi nhận, và cuối cùng Affiliate nhận hoa hồng tương ứng.

Các bên tham gia trong Affiliate Program

Nhà cung cấp (Advertiser/Merchant): Doanh nghiệp sở hữu sản phẩm/dịch vụ và muốn mở rộng doanh số thông qua kênh tiếp thị liên kết.

Affiliate/Nhà phân phối (Publisher): Cá nhân hoặc tổ chức quảng bá sản phẩm qua website, blog, TikTok, YouTube, Facebook, cộng đồng… (có thể là blogger, creator, KOL, agency).

Khách hàng : Người dùng click vào link và thực hiện hành động như mua hàng, đăng ký, tải app, điền form…

Quy trình hoạt động của Affiliate Program

• Bước 1 - Đăng ký & nhận link: Bạn tham gia Affiliate Program của nhà cung cấp hoặc qua affiliate network, sau đó nhận một affiliate link riêng có gắn mã theo dõi (tracking code).
• Bước 2 - Quảng bá sản phẩm: Bạn tạo nội dung (review, bài viết, video…) trên các kênh như website, TikTok, YouTube, Facebook… và chèn link affiliate vào đúng ngữ cảnh để người xem dễ bấm.
• Bước 3 - Khách hàng click & thực hiện hành động: Khi khách hàng nhấp vào link, hệ thống sẽ lưu cookie để ghi nhận nguồn giới thiệu. Sau đó khách hàng thực hiện hành động mục tiêu như mua hàng/đăng ký/tải app/điền form.
• Bước 4 - Ghi nhận & nhận hoa hồng: Hệ thống tracking ghi nhận chuyển đổi, nhà cung cấp xác nhận giao dịch và thanh toán hoa hồng cho bạn theo mức % hoặc số tiền cố định đã thỏa thuận.

Những thuật ngữ khi kiếm tiền với affiliate thường gặp

Khi bắt đầu với affiliate marketing, bạn sẽ gặp rất nhiều thuật ngữ. Nếu hiểu đúng ngay từ đầu, bạn sẽ chọn đúng chương trình, dùng đúng công cụ và đọc đúng số liệu khi tối ưu. Dưới đây là những khái niệm quan trọng nhất, được giải thích theo cách dễ áp dụng cho người mới.

Affiliates (Publishers) là ai?

Affiliate (còn gọi là Publisher) là người/đơn vị đi quảng bá sản phẩm của người khác để nhận hoa hồng. Họ có thể là blogger, YouTuber, TikToker, KOL, admin group hoặc một team chạy quảng cáo. Công việc chính của affiliate là tìm chương trình phù hợp, được advertiser duyệt, sau đó triển khai nội dung/traffic để tạo chuyển đổi và nhận hoa hồng.

Advertisers là ai?

Advertiser (còn gọi là vendor/merchant) là doanh nghiệp sở hữu sản phẩm/dịch vụ và muốn bán hàng thông qua affiliate. Họ tạo ra chương trình tiếp thị liên kết, đưa ra mức hoa hồng và điều kiện ghi nhận chuyển đổi. Nhiều advertiser chọn làm việc qua affiliate network để đơn giản hóa tracking, đối soát và thanh toán; ngoài ra cũng có thương hiệu tự xây hệ thống affiliate riêng và có đội ngũ quản lý riêng.

Affiliate Network là gì?

Affiliate Network (affiliate marketplace) là “cầu nối” trung gian giữa advertiser và publisher. Network giúp advertiser đưa offer lên nền tảng, còn publisher vào đó tìm chiến dịch để chạy dễ dàng hơn. Network thường chịu trách nhiệm về tracking, báo cáo, tổng hợp thanh toán, hỗ trợ xử lý vấn đề trong quá trình chạy.

Affiliate Link là gì?

Khi bạn tham gia một chương trình affiliate (trực tiếp hoặc qua network), bạn sẽ được cấp một đường link riêng gọi là affiliate link. Link này có nhiệm vụ theo dõi nguồn traffic của bạn. Khi khách hàng click link và thực hiện hành động mà advertiser yêu cầu (mua hàng/đăng ký/điền form/tải app…), hệ thống sẽ ghi nhận và bạn nhận hoa hồng.

Affiliate ID là gì?

Một số chương trình cấp cho bạn một Affiliate ID (chuỗi số/ký tự). Bạn có thể tạo link cho nhiều trang khác nhau chỉ bằng cách gắn ID vào URL theo hướng dẫn của chương trình. Nhờ vậy, bạn linh hoạt đưa khách hàng về đúng trang sản phẩm/landing mà bạn muốn, thay vì chỉ dùng một link cố định.

Landing Page là gì?

Landing Page (hoặc Sales Page) là trang mà affiliate link điều hướng người dùng tới để chốt chuyển đổi. Nhiều đơn vị sẽ chạy A/B testing, nên cùng một affiliate link có thể dẫn tới các phiên bản trang bán khác nhau theo từng thời điểm, nhằm tối ưu tỷ lệ chuyển đổi.

Commission / Payout là gì?

Commission là khoản hoa hồng bạn nhận được khi phát sinh chuyển đổi hợp lệ. Trong cộng đồng, commission cũng hay được gọi là com hoặc payout. Mức hoa hồng có thể là % hoặc tiền cố định, tùy offer và mô hình (CPS/CPA/CPL…).

Payment Method là gì?

Payment method là cách chương trình/network thanh toán hoa hồng cho bạn: thanh toán qua ngân hàng, PayPal… kèm theo lịch trả và ngưỡng rút. Đây là phần nên đọc kỹ trước khi chạy để tránh những điều kiện không được chấp nhận của chương trình.

Cookie là gì?

Cookie là dữ liệu được lưu trên trình duyệt của người dùng khi họ click affiliate link. Cookie giúp hệ thống “nhớ” rằng người dùng đến từ bạn trong một khoảng thời gian nhất định. Ví dụ cookie 60 ngày nghĩa là: nếu người dùng không mua ngay nhưng quay lại mua trong 60 ngày (trên cùng thiết bị/trình duyệt) thì bạn vẫn có thể được tính hoa hồng miễn là họ chưa click link của affiliate khác sau đó.

Last Click là gì?

Phần lớn chương trình affiliate áp dụng cơ chế last click: nếu khách click link của bạn trước nhưng sau đó click link của người khác và mua hàng, thì hoa hồng sẽ tính cho người được click sau cùng (cookie mới ghi đè cookie cũ). Vì vậy, việc chọn kênh/intent và tối ưu nội dung là rất quan trọng.

Conversion là gì?

Conversion (CR) hay còn gọi là chuyển đổi đây là thời điểm người dùng click link và hoàn thành hành động mà chiến dịch yêu cầu để bạn được ghi nhận (mua hàng/điền form/tải app/hoàn tất thanh toán…). Mỗi chiến dịch có định nghĩa conversion khác nhau, nên cần đọc kỹ phần yêu cầu từ chiến dịch

Conversion Rate (CVR) là gì?

CVR là tỷ lệ chuyển đổi, tính theo công thức:

CVR = Conversions / Clicks

Chỉ số này cho biết trong tổng số click bạn tạo ra, có bao nhiêu click tạo được chuyển đổi.

AR (Approval Rate) là gì?

Nhiều người mới chỉ quan tâm đến CR, nhưng với các chiến dịch có duyệt đơn (đặc biệt hàng vật lý giao COD), AR mới là chỉ số then chốt. Vì CR chỉ phản ánh “khách đặt/hoàn thành bước”, còn AR phản ánh “đơn được duyệt và bạn nhận được tiền”. Nếu khách bùng hàng, giao thất bại hoặc bị từ chối duyệt, CR vẫn có thể đẹp nhưng hoa hồng không về. Do đó, khi chạy CPO/COD, hãy ưu tiên theo dõi AR để đánh giá chất lượng traffic.

Display Network là gì?

Display Network là hình thức quảng cáo hiển thị trên các website/app trong hệ sinh thái của nền tảng quảng cáo. Ví dụ phổ biến: Facebook Ads và Google Display Network (GDN).

Bid là gì? (CPC/CPM)

Bid là giá thầu mức tiền tối đa bạn chấp nhận trả cho 1 click hoặc 1.000 lượt hiển thị. Hai dạng phổ biến:

• CPC (Cost Per Click): trả tiền theo click
• CPM (Cost Per Mille): trả tiền theo 1.000 lượt hiển thị

CTR (Click Through Rate) là gì?

CTR là tỷ lệ nhấp, cho biết nội dung/creative có đủ hấp dẫn để người xem click hay không. CTR cao thường đồng nghĩa hook tốt, thông điệp rõ, hoặc tệp target đúng.

API trong affiliate

Ngoài affiliate link, một số publisher còn dùng API để tracking dữ liệu khi tự xây landing page riêng. Thay vì dẫn thẳng link affiliate của network, bạn tích hợp API vào landing (ví dụ Ladipage) để vừa ghi nhận hành vi trên trang của bạn, vừa đẩy dữ liệu về hệ thống network nhằm tính hoa hồng. Cách này thường dùng khi bạn cần tối ưu funnel sâu hơn và muốn kiểm soát trải nghiệm người dùng.

Phân biệt Affiliate programs và Affiliate network có gì khác nhau?

Nhiều người mới thường hiểu nhầm rằng Affiliate Network và Affiliate Program là một. Thực tế, đây là hai khái niệm khác nhau về bản chất. Affiliate Program là chương trình tiếp thị liên kết do một thương hiệu/nhà cung cấp tự xây dựng và quản lý, nơi bạn đăng ký trực tiếp để nhận link và quảng bá sản phẩm của riêng thương hiệu đó. Trong khi đó, Affiliate Network đóng vai trò như một nền tảng trung gian, tập hợp nhiều chương trình từ nhiều advertiser vào cùng một hệ thống, giúp Publisher dễ dàng lựa chọn chiến dịch, theo dõi tracking, quản lý báo cáo và nhận thanh toán tập trung tại một nơi.

Dưới đây là bảng so sánh giúp phân biệt rõ Affiliate Program và Affiliate Network

Các loại affiliate programs phổ biến

CPA (Cost Per Action)

CPA là một thuật ngữ phổ biến trong affiliate marketing, dùng để chỉ mô hình tính hoa hồng theo hành động (Action) của người dùng. Thay vì trả tiền theo lượt hiển thị hay lượt click, advertiser chỉ trả hoa hồng cho publisher khi khách hàng thực hiện đúng hành vi mà chiến dịch yêu cầu. “Action” có thể là đăng ký dịch vụ, để lại thông tin cá nhân, mua hàng, dùng thử dịch vụ… tùy theo mục tiêu của từng chiến dịch.

CPS (Cost Per Sale)

CPS có thể xem là phiên bản “cụ thể hơn” của CPA. Nếu CPA có thể tính hoa hồng dựa trên nhiều loại hành động, thì với CPS, publisher chỉ được ghi nhận hoa hồng khi có phát sinh bán hàng thành công. Thông thường, điều kiện đi kèm là khách đã mua và đơn hàng được xác nhận/hoàn tất theo quy định của advertiser.

CPO (Cost Per Order)

Khác với CPS, CPO là mô hình trả hoa hồng khi người dùng đặt hàng online thành công. Nghĩa là chỉ cần khách hoàn tất thao tác đặt đơn và phía advertiser xác nhận đơn hợp lệ (ví dụ nhân viên gọi điện chốt đơn thành công), publisher đã có thể được ghi nhận hoa hồng. Trong mô hình này, hoa hồng thường gắn với “đơn đặt hàng” thay vì “đơn giao thành công”.

CPI (Cost Per Install)

CPI là mô hình trả hoa hồng dựa trên lượt cài đặt ứng dụng (install). Vì vậy, CPI chủ yếu áp dụng cho các chiến dịch như tải game mobile, ứng dụng ngân hàng, ví điện tử, app giao đồ ăn… Khi người dùng tải và cài app theo đúng điều kiện chiến dịch, publisher sẽ được ghi nhận chuyển đổi và tính hoa hồng.

CPL (Cost Per Lead)

CPL là mô hình trả hoa hồng khi người dùng hoàn thành điền form đăng ký và để lại thông tin liên hệ (lead) như họ tên, số điện thoại, email, địa chỉ… Đây là dạng chiến dịch rất phổ biến trong các ngành như tài chính, bảo hiểm, giáo dục, làm đẹp, dịch vụ tư vấn.

CPQL (Cost Per Qualified Lead)

CPQL tương tự CPL nhưng “khó hơn” ở chỗ lead phải đạt tiêu chí chất lượng mà advertiser đặt ra. Ví dụ: khách để lại thông tin phải là khách mới (chưa từng dùng sản phẩm/dịch vụ), hoặc thuộc nhóm đang có nhu cầu cao, đủ điều kiện tài chính, đúng khu vực, đúng độ tuổi… Nói đơn giản, CPQL tập trung vào chất lượng lead thay vì chỉ “có form là tính”.

Revshare (Revenue Share)

Revshare là mô hình chia phần trăm doanh thu hoặc phí (fee) phát sinh từ khách hàng mà publisher mang về. Điểm đặc trưng của Revshare là có thể được tính theo thời gian, thậm chí kéo dài dạng recurring (tái diễn) nếu khách hàng tiếp tục sử dụng dịch vụ và phát sinh doanh thu định kỳ.

10 tiêu chí lựa chọn chọn Affiliate Program

Trong affiliate, chọn đúng program gần như quyết định một nửa kết quả. Một offer tốt sẽ giúp bạn ra đơn nhanh hơn, tối ưu chi phí test. Dưới đây là checklist để bạn lọc program trước khi bắt đầu.

Ngách phù hợp và có nhu cầu thật

Đừng chọn program chỉ vì hoa hồng cao. Hãy ưu tiên ngách mà bạn hiểu tệp khách hàng và có thể tạo nội dung đều đặn trong 30 ngày. Vì content không ra đều, offer ngon mấy cũng khó scale.

Mức hoa hồng và cấu trúc trả thưởng

Xem rõ program trả theo CPS/CPA hay Revshare. Hoa hồng là % hay cố định? Có bonus theo mốc (số đơn, doanh thu) hay thưởng theo tuần/tháng không? Cấu trúc càng rõ ràng, bạn càng dễ tính bài toán lợi nhuận và quyết định có đáng test hay không.

Cookie duration

Cookie càng dài càng có lợi cho kênh organic như SEO, TikTok, Facebook content… vì người xem có thể mua sau vài ngày vẫn tính hoa hồng cho bạn. Ngược lại, cookie quá ngắn thì bạn phải đánh vào nhóm ra quyết định nhanh và tối ưu phễu mạnh hơn.

Tỷ lệ duyệt và điều kiện duyệt đơn

Đừng chỉ nhìn CR, hãy nhìn Approval Rate, hold time và chính sách hoàn/huỷ. Offer duyệt gắt hoặc hoàn nhiều thì newbie rất dễ nản vì thấy có đơn mà không có tiền.

Chính sách traffic

Chương trình tiếp thị liên kết có cho chạy ads không? Có cấm chạy branding không? Có giới hạn nền tảng (TikTok/FB/Google) hay loại traffic nào bị từ chối không? có rất nhiều bạn mất tiền oan chỉ vì không đọc kỹ phần này.

Tài nguyên và công cụ hỗ trợ

Một program tốt thường có sẵn landing page, banner/creative, tracking link, report rõ ràng, và có thể hỗ trợ postback hoặc API. Thiếu landing tốt thì chạy ads sẽ cực khó, còn thiếu tracking/report thì rất khó tối ưu.

Uy tín thanh toán

Kiểm tra lịch trả, ngưỡng rút, phương thức thanh toán và lịch sử payout của network/advertiser. Thanh toán rõ ràng giúp bạn kiểm soát dòng tiền, đặc biệt khi bắt đầu test ads

Tệp khách hàng và GEO

Offer nhắm đến Việt Nam hay Global? Sử dụng ngôn ngữ nào? Hành vi mua hàng ra sao? Nếu sai GEO hoặc sai chân dung khách hàng, bạn làm nội dung hay đến đâu cũng khó ra chuyển đổi.

Sản phẩm dễ tạo nội dung

Hãyu tiên sản phẩm có nhiều góc nhìn để khai thác: có hook dễ bắt trend, có pain point ràng, có câu chuyện/insight để kể. Sản phẩm càng nhiều góc nhìn, bạn càng dễ ra content đều và test nhanh.

Khả năng scale

Hãy nghĩ xa hơn giai đoạn test: program có nhiều offer tương tự để mở rộng không? Có upsell/cross-sell không? Bạn có thể đánh đa kênh (SEO + social + ads) hay chỉ phù hợp một kênh? Offer scale được mới đáng để đầu tư dài hạn.

Câu hỏi thường gặp

Người mới nên bắt đầu với program hay network?

Nên bắt đầu với Affiliate Network vì dễ tham gia, nhiều offer để test, tracking và thanh toán rõ ràng hơn cho newbie.

3) Bao lâu thì nhận được tiền hoa hồng affiliate?

Tùy nền tảng và loại offer. Thường có giai đoạn hold/đợi duyệt trước khi payout theo lịch tuần/tháng.

4) Không có vốn có làm affiliate programs được không?

Có. Bạn có thể làm bằng content organic (TikTok/SEO/group). Paid ads thì cần vốn, nhưng không bắt buộc.

5) Làm affiliate có cần website không?

Không bắt buộc. Nhiều người làm tốt chỉ với TikTok/YouTube/Facebook. Website hữu ích nếu bạn làm SEO dài hạn.

6) Làm sao biết program uy tín và trả tiền đều?

Xem lịch payout rõ ràng, điều khoản minh bạch, có cộng đồng review/case study, và test nhỏ 7–14 ngày trước khi scale.

7) Vì sao click nhiều nhưng không ra hoa hồng?

Thường do sai intent (traffic không đúng nhu cầu), cookie/attribution, điều kiện duyệt gắt, landing yếu, hoặc người dùng chưa đủ tin để chuyển đổi.

Affiliate Program là chương trình tiếp thị liên kết của một thương hiệu. Còn Affiliate Network là nền tảng trung gian tập hợp nhiều Affiliate Program, hỗ trợ tracking, báo cáo và thanh toán.

Nếu bạn là người mới: hãy bắt đầu bằng network để học nhanh – test nhanh – ít rào cản. Khi đã có traffic và hiểu cách tối ưu: hãy thử program direct để tối ưu lợi nhuận.

Nếu bạn muốn xem danh sách nền tảng uy tín để bắt đầu nhanh, tham khảo bài: Đâu là nền tảng Affiliate Network uy tín nhất hiện nay?