Vòng đời sản phẩm là gì? Định nghĩa, giai đoạn và ví dụ trong marketing

Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến đổi, mỗi sản phẩm ra đời đều phải trải qua một hành trình phát triển đặc trưng, từ khi xuất hiện trên thị trường cho đến lúc bị thay thế hoặc ngừng sản xuất. Hành trình này được gọi là vòng đời sản phẩm (Product Life Cycle), một khái niệm quen thuộc nhưng không kém phần quan trọng trong lĩnh vực marketing. Hiểu rõ vòng đời sản phẩm không chỉ giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa chiến lược kinh doanh mà còn tận dụng tối đa cơ hội để duy trì sự phát triển và sáng tạo. Vậy vòng đời sản phẩm là gì, gồm những giai đoạn nào và được ứng dụng như thế nào trong thực tiễn marketing? Hãy cùng Dinos Việt Nam cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Như thế nào là một vòng đời của sản phẩm?

Product Life Cycle hay còn gọi là vòng đời sản phẩm, là một sự tiếp nối giữa các giai đoạn sản phẩm kể từ lúc các sản phẩm được ra mắt cho đến khi sản phẩm đó bị suy thái và đào thải khỏi thị trường.

Thường lệ, các nhà tiếp thị sẽ sử dụng vòng đời của sản phẩm để có thể đưa ra các chiến lược quan trọng và phù hợp với công việc cải tiến sản phẩm, hay ta có thể điều chỉnh các chiến lược tiếp thị sao cho phù hợp với các giai đoạn của vòng đời sản phẩm và nguồn lực doanh nghiệp 

Chiến lược marketing tương ứng với các giai đoạn trong vòng đời sản phẩm 

Vòng đời của sản phẩm sẽ trải qua tất cả 4 giai đoạn chính: Giới thiệu, Tăng trưởng, Trưởng thành, Suy thoái. 

Ở mỗi sản phẩm sẽ có thời gian mà chúng tồn tại khác nhau ở trong từng giai đoạn của vòng đời, điều này còn tùy thuộc vào các yếu tố như: loại sản phẩm, sự thay đổi của bối cảnh kinh tế hoặc thói quen của người tiêu dùng, và các nỗ lực tiếp thị doanh nghiệp,... Vậy nên sẽ không có bất kì một phương pháp nào có thể xác định cụ thể cho khoảng thời gian của vòng đời sản phẩm. 

Bên cạnh đó vòng đời của sản phẩm ngắn hay dài còn tùy thuộc vào các yếu tố như lĩnh vực, các sản phẩm hay các tác nhân của các sản phẩm đấy. 

Giai đoạn 1: Giới thiệu và ra mắt sản phẩm

Đây là giai đoạn đầu tiên sản phẩm được ra mắt với thị trường và khách hàng sẽ biết đến chúng.

Ở giai đoạn này, doanh số bán hàng của sản phẩm thường không cao do mới ra mắt, chưa có đủ tệp khách hàng ổn định. Thông thường, ở các mục tiêu tiên quyết của giai đoạn này không phải là doanh số mà có thể là tìm chỗ đứng ở trên thị trường, và tạo thị phần cho những sản phẩm mới của doanh nghiệp. Trong giai đoạn này, sẽ mất rất nhiều thời gian để doanh nghiệp có thể thâm nhập thị trường. Thường thì các nhà tiếp thị sẽ tập trung đầu tư vào các hoạt động quảng cáo trong thời gian này để có thể xây dựng nhận thức người dùng với sản phẩm mới. Nếu các sản phẩm mà thành công ở giai đoạn này thì khả năng thu hồi vốn hoặc bùng nổ doanh số ở giai đoạn tiếp sẽ cực cao. 

Giai đoạn 2: Phát triển và tăng trưởng 

Ở tại thời điểm này, trong vòng đời của sản phẩm, người tiêu dùng đã và đang đón nhận các sản phẩm của bạn đem ra, và sản phẩm ấy cũng đã có một thị phần nhất định ở trong thị trường. Ở trong giai đoạn này, tỷ lệ mua hàng và doanh số của bạn đang có xu hướng đi lên, đồng nghĩa với việc là đối thủ cạnh tranh sẽ nhận ra được tiềm năng phát triển của sản phẩm của bạn, và từ đó họ sẽ lợi dụng và đưa ra các động thái cạnh tranh. 

Giai đoạn 3: Trưởng thành 

Khi một sản phẩm của bạn đã được đạt đến giai đoạn này thì có nghĩa là sản phẩm của bạn đã có “chỗ đứng” nhất định ở trên thị trường. Và việc sản xuất và quy trình sản xuất của chiến lược tiếp thị, hệ thống phân phối cũng như quy trình bán hàng đã được đi vào giai đoạn duy trì ổn định. Do vậy, chi phí tiếp thị sẽ có thể thấp hơn so với các giai đoạn vòng đời của sản phẩm trước đó. Đây sẽ là giai đoạn ta mang lại lợi nhuận ổn định nhất, và sẽ cũng có thể là giai đoạn bão hòa thị trường

Giai đoạn 4: Suy thoái

Ở trong giai đoạn này cũng là giai đoạn cuối cùng, mức độ phổ biến của sản phẩm sẽ bị suy yếu bởi các nguyên nhân sau đây: 

• Các sản phẩm của bạn sẽ không được yêu thích nữa 
• Có quá nhiều sự cạnh tranh, các sản phẩm tương tự 
• Sản phẩm lỗi thời
• Thương hiệu bị quên lãng 
• Bối cảnh kinh tế và xu hướng tiêu dùng bị thay đổi

Khí nào thì nên dùng vòng đời của sản phẩm 

Vòng đời sản phẩm có thể được sử dụng trong toàn bộ doanh nghiệp của bạn, từ quảng cáo đến định giá và đổi mới đến tiếp thị.

Một sản phẩm mới có thể được quảng bá như một sản phẩm đột phá hoặc cải tiến so với các sản phẩm hiện có, trong khi một sản phẩm đã thành danh có thể được quảng bá dựa trên lịch sử lâu dài, thành công và đáng tin cậy trên thị trường.

Giá của sản phẩm của bạn cũng nên được thông báo theo vòng đời, với các sản phẩm mới hơn được định giá để thu hút người mua và các sản phẩm đã thành danh hơn trong giai đoạn tăng trưởng của chúng có thể được định giá cao hơn.

Các chiến lược tiếp thị cũng có thể dựa trên vòng đời sản phẩm, nhận thức của đối tượng mục tiêu và mức độ trưởng thành của thị trường có nghĩa là một sản phẩm sẽ được tiếp thị khác với một sản phẩm mới và mới nổi. Người tiêu dùng cũng sẽ nhận thức được vòng đời của sản phẩm và sẽ biết nếu bạn cố gắng quảng bá một mặt hàng mới như một sản phẩm đã thành danh.

Tất nhiên, những sản phẩm đang suy giảm hoặc đã bão hòa thị trường sẽ cần một chiến lược khác, cho phép bạn duy trì vị thế của mình trên thị trường ngay cả khi bạn đang tìm cách làm mới sản phẩm của mình hoặc đổi mới ý tưởng mới.

Ví dụ về casestudy kéo dài chu kỳ sống cho sản phẩm 

Dưới đây là một số nghiên cứu điển hình giúp bạn hiểu rõ hơn cách các “ông lớn” kéo dài chu kỳ sống của sản phẩm:

• Listerine: Thay đổi tên gọi và bao bì sản phẩm từ thuốc sát trùng phẫu thuật thành nước súc miệng chuyên trị hôi miệng. Chiến lược này được Listerine áp dụng trong giai đoạn sản phẩm cũ đang gặp tình trạng suy thoái.
• Apple: Liên tục phát hành các phiên bản sản phẩm mới, đồng thời ngừng sản xuất các phiên bản cũ khi phiên bản mới ra mắt. Apple không ngừng nâng cấp sản phẩm về thiết kế, tính năng, và công nghệ, giúp iPhone tự tạo ra chu kỳ thay thế tự nhiên, thu hút người dùng chuyển sang các phiên bản mới hơn.
• Acecook: Trước bối cảnh thị trường mì ăn liền có dấu hiệu bão hòa, Acecook đã cải tiến sản phẩm từ mì Hảo Hảo gói sang Handy Hảo Hảo dạng cốc nhựa. Hãng cũng đẩy mạnh quảng bá bằng cách hợp tác với hai KOL nổi tiếng là Hoài Linh và Tóc Tiên.
• Các ví dụ phổ biến của vòng đời sản phẩm

Quản lý vòng đời sản phẩm hiệu quả giúp doanh nghiệp kéo dài chu kỳ sống của sản phẩm, giảm thiểu rủi ro và tổn thất không đáng có. Dưới đây là một số ví dụ:

Vòng đời sản phẩm của Vinamilk

• Giai đoạn ra mắt: Vinamilk triển khai chiến lược quảng bá rầm rộ cho sản phẩm "Sữa bột Optimum Mama" (dành cho bà mẹ mang thai và cho con bú) trên các báo, blog về làm mẹ và dinh dưỡng trẻ em.
• Giai đoạn tăng trưởng: Khi sản phẩm đã tạo được nhận thức, Vinamilk tập trung mở rộng kênh phân phối tại siêu thị, đại lý, và cửa hàng bán lẻ, đồng thời tích cực lắng nghe phản hồi từ khách hàng.
• Giai đoạn trưởng thành: Vinamilk nâng cao chất lượng bằng cách bổ sung lợi khuẩn, chất xơ và các dưỡng chất thiết yếu, giữ vững vị thế trên thị trường.
• Giai đoạn suy thoái: Hiện tại, sản phẩm này chưa bước vào giai đoạn suy thoái nhờ vào việc Vinamilk liên tục cải tiến để kéo dài vòng đời sản phẩm.

Vòng đời sản phẩm của Nokia

• Giai đoạn ra mắt: Năm 2003, Nokia 1100 được giới thiệu với chiến lược định giá thấp để xâm nhập thị trường, nhưng doanh số ban đầu còn khiêm tốn.
• Giai đoạn tăng trưởng: Nokia 1100 nhanh chóng trở thành một trong những điện thoại bán chạy nhất thế giới, với hơn 200 triệu sản phẩm được tiêu thụ. Một số tính năng như đèn pin, loa ngoài, và nhạc chuông cũng được cải tiến để tăng sức hút.
• Giai đoạn trưởng thành: Sự cạnh tranh gay gắt từ các thương hiệu lớn như Samsung, LG khiến doanh số Nokia 1100 dần suy giảm, và sản phẩm không còn giữ được vị trí độc quyền trên thị trường.
• Giai đoạn suy thoái: Năm 2009, Nokia 1100 chính thức ngừng sản xuất do không đáp ứng được nhu cầu hiện đại. Hiện tại, Nokia vẫn đang nỗ lực phát triển các dòng smartphone tiên tiến để duy trì thị phần.

Kết luận 

Vòng đời sản phẩm là một công cụ hữu ích giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hành trình phát triển của sản phẩm, từ đó xây dựng các chiến lược marketing, định giá, và đổi mới phù hợp theo từng giai đoạn. Dù là một thương hiệu mới hay đã có tên tuổi lâu đời, việc áp dụng linh hoạt khái niệm này không chỉ giúp sản phẩm tồn tại lâu hơn mà còn tạo ra những giá trị bền vững cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. 

Ngoài ra nếu bạn có quan tâm thêm đến lĩnh vực kiếm tiền online uy tín thì tại Dinos Việt Nam, bạn sẽ nhận được các thông tin mới nhất về Affiliate Marketing, MMO, cùng với những chia sẻ thực tế từ các chuyên gia. Đặc biệt, chúng tôi có chính sách thanh toán hoa hồng 24/7 giúp bạn dễ dàng quản lý thu nhập. Hàng tuần, Dinos còn tổ chức livestream chia sẻ kiến thức về MMO, Digital Marketing, cùng những tips giúp bạn làm tiếp thị liên kết hiệu quả. 

Đăng ký ngay tài khoản tại Dinos theo link dưới đây để không bỏ lỡ cơ hội gia nhập cộng đồng Affiliate và bắt đầu hành trình kiếm tiền online của mình! 

Tạo Tài Khoản Affiliate Tại Dinos

Có thể bạn quan tâm:

• Churn Rate là gì? Ý nghĩa và các công thức tính Churn Rate
• Kế hoạch kinh doanh online - 5 bước để bắt đầu